Geïnspireerd door alledaagse ongemakken - Vindingrijk 2025-03

Lex Burki uit Rotterdam heeft zijn ogen niet in zijn zak. Dat wat hem opvalt in het dagelijkse leven, en hem niet bevalt, daar bedenkt hij een oplossing voor. Tot op heden is hij er niet rijk van geworden. Maar hij heeft nu iets uitgevonden waarvoor een gigamarkt is: een diervriendelijke wespenverjager. ,,Waar ook ter wereld, iedereen heeft in meer of mindere mate een hekel aan wespen.”

Van een roeping is niet echt sprake. Lex Burki’s uitvindingen zijn spontaan ontstaan, als een ingeving, niet zozeer vanuit de drive een grote innovator te willen zijn. Hij loopt ergens tegenaan en bedenkt een praktische oplossing voor dat euvel.
Het begon vlak voor de eeuwwisseling met de DryByker, een zadelhoesje dat je kunt uitvouwen tot een waterdichte bovenbeenbeschermer. ,,Mijn jongste dochter is nu 19, maar toen ze klein was, bracht ik haar geregeld naar school. Als het dan regende, zag ik al die arme kindjes met kletsnatte broeken de klas inlopen. Of er was niet gerekend op een hoosbui, en daarom hadden ze geen regenpak bij zich, of ze waren te trots om een regenpak te dragen want die zijn stom. Daar moet toch iets op te verzinnen zijn, dacht ik. Het werd de DryByker. Als het dreigt te gaan regenen, zit dat hoesje in vijftien seconden met drie klittenbandjes vast aan je bovenbenen.”

Op de fiets wordt met name dat deel van de ledematen nat als de hemel huilt.

Deurmathoes

Op de DryByker heeft hij een Europees octrooi aangevraagd, en gekregen. Patented by Burki Innovations staat er dan ook op de hoes. ,,Er was interesse in het veld om de DryByker via een fietsspullengroothandel te laten distribueren. Op een of andere manier is dat proces stilgevallen. Van DryByker heb ik nooit een licentie afgegeven.”

Na de DryByker volgde DryStep, een absorberende deurmathoes. ,,Mij viel het op dat als je met natte schoenen je voeten afveegt aan een deurmat je alsnog voetafdrukken op de vloer hebt. Wat blijkt? Een deurmat neemt niet alle vocht op. Als je zo’n schoonmaakdoekje van fleece erop legt, ontdekte ik, heb je die voetafdrukken niet. In een dolle bui ben ik achter de naaimachine gekropen om een deurmathoes van fleece met een elastieken band te maken.”
Een flitsende start leek te wijzen op hitpotentie. ,,Tijdens de introductie zijn er in een huishoudartikelenketen 40.000 van verkocht. In de winkels van die keten draaide een verkoopvideo met nieuwe, slimme tools. Ik stond daar met een big smile tussen. Veel verder dan dat kwam het eigenlijk niet. Ik ben lang in afwachting geweest of een poetsmiddelenmerk -hetzij met elastiek hetzij met klittenband- licentiehouder zou willen zijn. Te lang eigenlijk.

Als je er niet bovenop zit, zit je in feite op de bagagedrager.”

Aan het stuur

Voor een succesvoller proces moet je aan het stuur zitten, weet hij inmiddels. Achteraf gezien had hij er 25 jaar meer tijd in moeten stoppen. Maar Lex Burki durfde het niet aan zijn baan op te zeggen als directeur business development bij een multinational (Dawn Foods) in grondstoffen voor bakkerijen en quick restaurants zoals mixen voor donuts en American cookies. ,,Ik ben nu 65, ik moet nog twee jaar werken. Wellicht geef ik daarna aan de DryByker en DryStep alsnog een slinger. Zo zijn er nog wat dingen waar ik nog eens achteraan zou moeten.”

Zo’n ‘ander ding’ is Duo Patella, een theeschoteltje dat bestaat uit twee door een rand van elkaar gescheiden cilinders. De ene is bestemd voor een theekop of theeglas, het andere voor het theezakje. ,,Het is altijd zo’n geklooi met theezakjes. Daar moet je dan al lekkende mee naar een prullenbak. Je hebt wel theetipjes maar die zijn heel onhandig in de vaatwasser. Duo Patella is bovendien stapelbaar.” Duo Patella is in productie genomen door Schönwald, een Duits bedrijf dat gespecialiseerd is in porseleinen serviezen. Via Wegter Brands in Oldenzaal is het in Nederland verkrijgbaar. ,,Duo Patella loopt anders dan de DryByker en DryStep door maar of nou te zeggen dat het laatje ermee is gevuld? Helaas niet.”

Panisch voor wespen

Zijn laatste ontdekking, een diervriendelijke wespenverjager, zou weleens tot een kaskraker kunnen uitgroeien. ,,Van 10 tot 100 jaar, iedereen heeft in meer of mindere mate een hekel aan wespen. Ikzelf heb een grondige hekel aan wespen. Ik moet het beter zeggen. Ik ben doodsbang voor wespen. Tijdens een vakantie in Frankrijk spoot ik, panisch dat ik voor deze insecten ben, min of meer uit een reflex met een waterverstuiver richting een wesp die in mijn buurt dreigde te komen. Door die nevel, die in je gezicht een verkoelend effect geeft, vloog de wesp weg. De wesp erna deed hetzelfde. De vakantie ging voorbij, en daarmee het wespenseizoen. Tot we het jaar erop weer in Frankrijk waren, en er weer wespen om me heen vlogen. Wederom vlogen ze een bepaalde kant op als ik met die spray een wolkje nevel spoot. Ik ben vervolgens gaan kijken waarnaartoe de wespen vlogen. Ze gingen terug naar hun nest. Da’s interessant, dacht ik. Ik moet hier iets mee.”
Thuis is hij het gedrag van wespen gaan uitpluizen. ,,Een wesp voelt feilloos aan de luchtdruk aan als er regen op komst is. Vliegen en muggen verstoppen zich onder bladeren bij regen, wespen, bijen en hoornaars willen terug naar het nest.

Door die nevel denken zij dat ze een schommeling in de luchtdruk hebben gemist, en gaan gelijk huiswaarts.”

 Limonadecrematorium

Dat eenmaal wetende, was Wexit als wespenverjager snel geboren. ,,Heel bizar, Wexit werkt als een speer. Je moet de wespen wel van een afstandje met Wexit besproeien, niet op 5 centimeter. Dan scheiden ze alsnog feromonen uit. Dat doen wespen nu eenmaal zodra zij alarm slaan. Op dat stofje komen andere wespen af. Een limonadecrematorium werkt dus averechts. Vlak voordat een wesp sterft, stoot die namelijk feromonen af. Hoe meer wespen je vangt en doodt in je glas, hoe meer wespen je aantrekt. Om diezelfde reden werkt een plantenspuit niet. De druppels uit een plantenspuit zijn veel te grof. De wesp wordt bang, boos of legt het loodje. In alle gevallen laat hij via feromonen andere wespen weten dat hulp nodig heeft. Bovendien werkt het alleen met zuiver water.

Weet niet hoe kalkvrij jouw plantenspuit thuis is? Ik vergeet hem nogal eens te verschonen.

En ik ben echt niet de enige. Los daarvan, wie neemt een plantenspuit mee als die pannenkoeken gaat eten in het bos? Wexit zit in een spuitbus van 150 milliliter of van 70 milliliter Die busjes stop je veel gemakkelijker in je handtas of broekzak.”

Plaagopruimers

Op die busjes zit geen deksel. ,,Want voordat je dat eraf hebt, is de wesp al te dichtbij. Eén soepele draaiklik is voldoende om te kunnen spuiten.” Doden wil hij de wespen niet. ,,Wexit is nadrukkelijk geen verdelger. De enige goede wesp is een dode wesp, die stelling deel ik niet. Wespen zijn plaagopruimers. Zonder wespen zouden er te veel bomen aangetast worden door eikenprocessierupsen. Bijen hebben een grotere rol bij de bestuiving, maar ook wespen hebben daar een aandeel in. Feit dat als je in de zomer door de polder rijdt, er bijna geen insect aan je bumper kleeft, dat zegt helaas te veel over de biodiversiteit in Nederland. Ik heb er vijf jaar over gedaan maar onlangs heeft het Europees Octrooibureau geoordeeld dat mijn claims octrooieerbaar zijn. Dat betekent dat niemand anders verneveld water als diervriendelijke wespenverjager op de markt mag brengen. Ik ben daar supertrots op.”

Wespzekerheid

Daarmee is succes nog niet verzekerd. Zeker niet in Nederland. Het wespenseizoen in Nederland is namelijk kort, van half juli tot eind september. ,,Afgelopen zomer hadden we in Nederland wel wat wespen, maar het jaar ervoor ontbraken ze nagenoeg doordat we in 2024 een nat voorjaar hadden. In zo’n jaar ligt de handel volledig stil. Het is net als bij een ijskrabber. Je schaft zo’n ding pas aan als het vriest. We zijn ons nu aan het richten op landen met een grotere wespzekerheid. In landen als in India heb je altijd wespen. Is het niet in het noorden, dan wel in het zuiden. Je praat over een gigamarkt. Ons? In Robin Bravenboer, een bekende horecaondernemer in Rotterdam en Barcelona, heb ik een compagnon en investeerder gevonden. Hij was gelijk lyrisch over Wexit. Zet een busje Wexit op het terras en je gasten zitten een stuk relaxter. Iedereen is laaiend enthousiast over Wexit. Ik heb tot dusver nul klachten dat dit spul niet werkt.”