Wat kost het beschermen van je uitvinding?

Patrick van Ginneken

27/10/2022

Laatst sprak ik een ondernemer die via-via te horen had gekregen dat een patent €100,000 kost. Dat bedrag had hij niet op de plank liggen en hij vroeg zich af of een lening aangaan om een nieuw patent te patenteren wel zo’n goed idee was. Daarom twijfelde hij sterk over het wel of niet aanvragen van een patent. Ik kon hem geruststellen: dit is een hardnekkige misvatting over patenten. De “up-front” investering om je uitvinding goed te beschermen is veel lager. Heb je een nationaal perspectief dan is €5,000 - €10,000 een realistisch bedrag om te reserveren voor het beschermen van je uitvinding. Daarmee zou je de eerste 5 jaar goed moeten zitten. Heb je een internationaal perspectief dan is een bedrag van €10,000 - €20,000 realistisch om je zaken de eerste 2,5 jaar goed op orde te hebben. De kosten daarna zijn afhankelijk van het (potentiële) succes van de uitvinding.

Patentbescherming – alleen in Nederland
Wil je alleen een patent in Nederland dan kost een patentaanvraag via een octrooibureau gemiddeld tussen de €5,000 en €10,000, inclusief alles behalve de BTW. In Nederland kennen we een registratiesysteem waardoor daar tot aan verlening weinig kosten bij komen. Na verlening moeten elk jaar instandhoudingstaksen betaald worden aan de overheid. De hoogte daarvan wordt in de regel elk jaar bijgesteld. De Nederlandse instandhoudingstaksen beginnen momenteel bij enkele tientjes per jaar en lopen op tot enkele honderden euro’s na 9/10 jaar en maximaal €1400 voor jaar 20. Zo kom je dus niet aan die €100,000.

Patentbescherming – ook buiten Nederland
Wil je in meerdere landen een patent verkrijgen dan wordt ook vaak begonnen met het aanvragen van een Nederlands patent, zodat de initiële investering in een patentpositie ook ongeveer bovenstaand bedrag is. Heb je een internationaal perspectief dan kan het gunstig zijn om de Nederlandse patentaanvraag alvast in het Engels op te stellen zodat er later minder vertaalkosten zijn.

Als je een Nederlandse patentaanvraag ingediend hebt, dan krijg je daarmee tevens het recht om tot een jaar later ook buiten Nederland patentaanvragen voor dezelfde uitvinding in te dienen. Het tussenliggende jaar kun je gebruiken om het product te finetunen, de eerste aandacht te genereren en investeerders / klanten te zoeken. Ook zal in het tussenliggende jaar door de Nederlandse overheid een nieuwheidsrapport worden opgemaakt. Aan de hand van dat nieuwheidsrapport kan vervolgens een inschatting worden gemaakt hoe kansrijk het verkrijgen van een geldig patent is.

Na een jaar sta je dus voor een keuzemoment: wil ik ook buiten Nederland patenten aanvragen? Ik zie dat mijn cliënten op dat moment, als ze een patent buiten Nederland willen, grofweg een van de volgende twee routes kiezen. Ofwel de cliënt is enkel geïnteresseerd in bescherming in andere Europese landen, ofwel de cliënt heeft een wereldwijd perspectief en overweegt patentbescherming in Europa maar ook in de V.S., Aziatische landen en mogelijk nog (veel) meer landen. De eerste groep cliënten kiest er in de regel voor om na een jaar een Europese patentaanvraag in te dienen, de tweede groep kiest er in de regel voor om na een jaar een zogenoemde PCT patentaanvraag in te dienen.

Vervolg met Europese patentaanvraag – en daarna
Een Europese patentaanvraag biedt uitzicht op bescherming in alle landen die aangesloten zijn bij het Europese Patentverdrag. Dat zijn alle landen van de EU, maar ook bijvoorbeeld het UK, Zwitserland, Noorwegen en nog veel meer landen, 39 in totaal. Zie voor een complete lijst https://www.epo.org/about-us/foundation/member-states.html.De kosten voor het indienen van een Europese patentaanvraag na afloop van het prioriteitsjaar zijn van vele factoren afhankelijk maar is al mogelijk vanaf zo’n €3000 (voor MKB bedrijven; grote bedrijven betalen een hoger bedrag). Ook daarna zullen er nog kosten zijn om inhoudelijke beoordeling aan te vragen, het patent daadwerkelijk verleend te krijgen, het patent rechtsgeldig te maken in de gewenste landen en het patent in stand te houden, maar aan de €100,000 kom je via dit traject in de regel bij lange na niet.

Vervolg met PCT patentaanvraag – en daarna
Een PCT patentaanvraag biedt tijdelijk bescherming in zo’n beetje elk land ter wereld. Zie voor een complete lijst de website van het WIPO. De PCT patentaanvraag is geldig tot 30 maanden na de indieningsdatum van de eerste (Nederlandse) patentaanvraag, daarna zal een definitieve landenkeuze gemaakt moeten worden. De PCT patentaanvraag wordt aldus vaak vergeleken met een “wachtkamer” waarmee het definitieve keuzemoment qua landen anderhalf jaar uitgesteld kan worden. De kosten voor het indienen van een PCT patentaanvraag zijn van vele factoren afhankelijk maar is al mogelijk vanaf zo’n €4000.

Inclusief alle tussenliggende adviezen kost zo’n NL-PCT route, waarbij je voor 30 maanden je rechten in zo’n beetje elk land ter wereld voorlopig hebt vastgelegd, zeer grofweg €15,000. Dan zitten we dus nog lang niet aan die ton.

Na afloop van de 30-maandstermijn kunnen de kosten wel flink oplopen, afhankelijk van de landenkeuze. In een scenario waarin na afloop van de PCT patentaanvraag “enkel” patent aangevraagd wordt in Europa, Amerika en China zal het bedrag van €100,000 niet snel gehaald worden. Als daarentegen patentbescherming gewenst is in 6-7 landen/regio’s dan kan het bedrag van €100,000 wel gehaald worden tegen de tijd dat alles daadwerkelijk verleend is. Maar dat is dan wel verspreid over meerdere jaren en er is niemand die je verplicht om zo veel landen/regio’s te kiezen. Vaak wordt dit alleen gedaan als de patenten (in potentie) een veel hogere onderliggende waarde vertegenwoordigen.

Tot slot
Belangrijk om op te merken is dat bovenstaande lang niet alle opties en keuzemogelijkheden beschrijft. Zo is niemand verplicht om een in gang gezet traject af te maken – je kunt op elk moment de stekker uit je IP portefeuille trekken. De onderliggende rechten komen dan uiteraard wel te vervallen. Er zijn innovaties waarvoor meerdere patentaanvragen nodig zijn om het nieuwe product goed te beschermen, zodat de kosten hard(er) oplopen. Ook in dat soort gevallen kan een octrooigemachtigde uiteraard meedenken om de kosten overzichtelijk en redelijk te houden / over de tijd uit te smeren. Tevens is het handhaven van een patentrecht / het verdedigen van een aanval daarop zeker niet gratis. Maar ook voor dit soort gevallen geldt weer dat dit doorgaans enkel speelt bij rechten die succesvolle producten beschermen, waarbij de handhavingskosten betaald kunnen worden uit de winst die met het product gemaakt wordt.

Patrick van Ginneken, Octrooigemachtigde