Een geünificeerde octrooirechtbank voor Europa. Wat houdt dit in, en wat betekent het voor uitvinders?

Vindingrijk is hét vakblad voor de Nederlandse uitvinder. Het blad is exclusief bij een NOVU-lidmaatschap. De leden ontvangen het magazine viermaal per jaar in de brievenbus. Een digitale versie is voor leden gratis te downloaden via de ledenomgeving van de website. Ook lid worden? Kijk op novu.nl/lid

Een geünificeerde octrooirechtbank voor Europa. Wat houdt dit in, en wat betekent het voor uitvinders?

17/05/2022

Zoals u ongetwijfeld weet bieden octrooien, ook wel patenten genoemd, een mogelijkheid tot bescherming van een uitvinding. Met een octrooi heeft de houder of eigenaar maximaal 20 jaar zeggenschap over de in het octrooi beschreven uitvinding. Dat wil zeggen zonder zijn of haar toestemming kan iemand niet zomaar de uitvinding in het economisch verkeer brengen of toepassen. Doet iemand dat toch dan kan via de rechter een verbod worden opgelegd en eventueel schadevergoeding worden gevorderd. De stap naar de rechter wordt door zelfstandigen en kleine ondernemingen (MKB) als lastig ervaren. Er is immers een risico van aanzienlijke proceskosten, terwijl het nooit helemaal zeker is dat je in je gelijk wordt gesteld. Bovendien geldt in principe dat je in alle landen waar je de zogenoemde inbreuk wilt aanpakken moet procederen bij de betreffende nationale rechter. Voor een succesvolle uitvinding kan naast Nederland inbreuk in grote afzetmarkten zoals Frankrijk, Duitsland, en Italië bijzonder vervelend en kostbaar zijn. Maar om dan naar de rechter te stappen in al die landen, dat is wat.

Om aan dit probleem tegemoet te komen is achter de schermen van de Europese politiek decennia lang gezocht naar een systeem om octrooi-inbreuk in Europese landen met een enkele rechtsgang te kunnen stoppen. Aan het einde van dit jaar, 2022, gaat dit realiteit worden met de komst van de zogenoemde geünificeerde octrooirechtbank (UPC). Hier kan de houder van een Europees octrooi naartoe om inbreuk op zijn octrooi te stoppen in alle vooralsnog 17 aangesloten landen*. Je hoeft dan dus niet meer naar de rechter in alle landen afzonderlijk. Dit is een enorme stap voorwaarts voor met name kleine uitvinders omdat een enkele procedure veel overzichtelijker is en geen aparte advocaten uit allerlei landen vereist (mogelijk zelfs helemaal geen advocaat meer, omdat ook gecertificeerde Europese octrooigemachtigden voor u mogen optreden). De kosten zullen vergeleken met parallelle procedures in meerdere landen veel lager liggen. Een keerzijde is wel dat iedere geïnteresseerde partij bij het UPC een nietigheidsactie tegen uw octrooi kan beginnen om het octrooi in één keer in alle aangesloten landen te laten vernietigen.

Om mee te doen met het nieuwe systeem is zoals gezegd vereist dat u een Europees octrooi heeft. Dit kan met het huidige Europees octrooi (EP) systeem of met het nieuwe zogenoemd unitair octrooi (UP). Dit is niet zo heel spannend, want een UP octrooi is vergelijkbaar met een huidig EP octrooi en wordt verstrekt door het Europees octrooibureau. De aanvraagprocedure blijft ook gelijk. Alle octrooiaanvragen worden na inwerkingtreding van het nieuwe systeem bij verlening van het Europees octrooibureau een UP, tenzij u tijdig aangeeft niet mee te willen doen, de zogenoemde opt-out. Behalve het in dit artikel beschreven voordeel van de mogelijkheid van een enkele rechtsgang naar het UPC, biedt een UP octrooi ook een voordeel wat betreft registratiekosten na verlening. Op moment van schrijven zijn de registratiekosten voor een UP nog niet precies bekent, maar zeker is wel dat de kosten veel lager zullen zijn dan validatie van een EP octrooi in alle 17 aangesloten landen apart. Tot slot, indien u nu reeds een Europese octrooiaanvrage heeft lopen die tegen verlening aan zit terwijl het nieuwe systeem nog niet in werking is kunt u indien gewenst een verleningsuitstel aanvragen bij het Europees octrooibureau om gebruik te kunnen maken van het nieuwe systeem.

*Oostenrijk, België, Bulgarije, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Portugal, Slovenië, Zweden

 

Alexander van Loon, octrooigemachtigde

 

Foto door Anthony Beck via Pexels